Do czego służy zawór różnicowy c.o.?
Mówiąc najprościej, zadaniem zaworu różnicowego jest ochrona instalacji przed przegrzaniem. Zawór różnicowy zabezpiecza pompę cyrkulacyjną, a także kocioł przed nadmiernym wzrostem temperatury. Duży wzrost temperatury w instalacji c.o. w trakcie pracy kotła prowadziłby do zwiększenia ciśnienia wody (a zatem także jej objętości), co mogłoby stać się przyczyną wielu awarii i niedomagań. Ponieważ rolę czynnika grzewczego pełni ciecz, nawet niewielkie zmiany jej objętości powodują duże zmiany ciśnienia. Gwałtowna zmiana ciśnienia w systemie c.o. wywołana wysoką temperaturą pieca może powodować dyskomfort w użytkowaniu kranu, a nawet prowadzić do eksplozji układu. Taka sytuacja jest bardzo niebezpieczna, zwłaszcza w kotłach zasilanych paliwami stałymi. Zawór różnicowy gwarantuje prawidłową, grawitacyjną pracę instalacji grzewczej w przypadku, gdy przestanie działać pompa cyrkulacyjna (np. na skutek awarii pompy bądź przerwy w dostawie energii elektrycznej).
Budowa zaworu różnicowego centralnego ogrzewania
Sam zawór różnicowy nie jest mechanizmem o skomplikowanej budowie. Elementem dociskającym i blokującym przepływ wody w trakcie normalnej pracy pompy i kotła grzewczego jest kulka, najczęściej wykonana z tworzywa. Zawór różnicowy centralnego ogrzewania często jest stosowany zamiennie z zaworem zwrotnym. Jest to błąd, bowiem choć budowa obu urządzeń jest bardzo podobna, elementem dociskającym w zaworze zwrotnym jest nie kulka, lecz sprężynka. Taka konstrukcja powoduje, że do „przepuszczenia” wody potrzebna jest większa różnica ciśnień. Dlatego też tych dwóch zaworów nie można montować zamiennie.
Zasada działania zaworu różnicowego
Kotły grzewcze wspomagane pracą pompy cyrkulacyjnej są narażone na ryzyko nagłego wzrostu temperatury i ciśnienia. W związku z tym w układzie powinien być zainstalowany zawór różnicowy grawitacyjny. Zawór grawitacyjny służy do zabezpieczenia instalacji c.o. przed niedogodnościami, jakie mogą wystąpić w chwili awarii pompy lub braku zasilania. Gdy pompa przestaje pracować, wymuszony obieg wody zanika, a zawór samoczynnie otwiera się i umożliwia krążenie wody na zasadzie grawitacji, z ominięciem pompy. Rola zaworu różnicowego w instalacji c.o. polega zatem na automatycznym przełączaniu z obiegu wymuszonego (pompa włączona, zawór zamknięty) na grawitacyjny (pompa wyłączona, zawór otwarty) z chwilą przerwania pracy pompy. Oczywiście aby układ pracował grawitacyjnie muszą zostać spełnione określone warunki, np. odpowiednie średnice rur.
Gdzie zamontować zawór różnicowy c.o.?
Wiemy już, że zawory różnicowe są montowane w instalacjach grzewczych, w których obieg wody jest wymuszony przez pompę cyrkulacyjną. W układzie grzewczym możemy zamontować np. zawór różnicowy poziomy 1-calowy lub 2-calowy.Pozostaje jeszcze wyjaśnić, gdzie zamontować zawór różnicowy na instalacji. W układzie grzewczym zawór różnicowy może pracować w pozycji pionowej i poziomej na wyjściu, a także w pozycji pionowej i poziomej na wejściu do kotła. Ważne jest jednak, aby strzałka znajdująca się na korpusie zaworu pokrywała się z kierunkiem przepływy wody w układzie. Jeśli chcemy zastosować zainstalować zawór różnicowy na powrocie, możemy to zrobić pod warunkiem, że jest tam także zamontowana pompa.
Zobacz też:
Z czego składa się instalacja ogrzewania centralnego?
