Z roku na rok zainteresowanie instalacją kolektorów słonecznych na prywatnych posesjach rośnie, ale wciąż pojawiają się pytania, czy inwestycja w odnawialne źródła energii się opłaci. Najczęściej inwestorzy boją się, że montaż za mocno będzie ingerował w architekturę domu. Duży tez wpływ na niepewność powodują ciągle zmieniające się przepisy oraz normy bezpieczeństwa. Czy kolektory słoneczne posiadają wady, które przewyższają ich niewątpliwe zalety?
Skomplikowany montaż
Każda instalacja kolektorów słonecznych niesie ze sobą konieczność zmian architektonicznych budynku. Ich wielkość uzależniona jest w dużej mierze od wybranego miejsca montażu. Najczęściej wybierane jest miejsce zapewniające największy pobór ciepła słonecznego, które stanowi z reguły południowa strona dachu budynku. Nie jest to jednak jedyna możliwość, gdyż równie efektywne i ekonomiczne może być zamontowanie urządzenia na na ścianach budynków czy nawet na gruncie, o ile kolektory nie stykają się bezpośrednio z podłożem. Najczęściej podstawowy zestaw montażowy ze stelażem dołączany jest do kolektorów. W przypadku instalacji na gotowym dachu wiąże się to z koniecznością wywiercenia na dachu kilku otworów, które nie powodują jednak uszkodzeń poszycia.
Bilans zysków i strat
Aby mieć najlepszy ogląd na ekonomiczność i użyteczność montowanego systemu solarnego musimy zmierzyć się z zestawieniem wad i zalet wybranego systemu oraz zestawić bilans z innymi sposobami uzyskiwania ciepłej wody. Najczęstszym problemem kolektorów jest brak wpływu na to, kiedy mamy ciepłą wodę. Instalacji solarnej nie można tak po prostu wyłączyć. Działą tylko wtedy, kiedy są promienie słoneczne, co w przypadku średniej rocznej dni pochmurnych w roku, wahającej się od 110 w Świnoujściu do 200 w górach, nie napawa optymizmem. Nieodpowiednie zaplanowanie funkcjonowania solarów może skutkować przegrzaniem się układu oraz jego szybszym zużyciem. Dlatego też zawczasu należy przemyśleć sposób zagospodarowania nadmiaru ciepła, a zimą trzeba dodatkowo zadbać o odśnieżanie urządzeń. Umożliwiając do nich dostęp, poprawiamy wynik pracy instalacji.
W porównaniu z innymi rodzajami c.w.u kolektory wydają się lepszym rozwiązaniem, gdyż sporym minusem montażu innych rozwiązań wiąże się początkowo ze znacznymi nakładami na sam montaż oraz utrzymanie urządzeń. Do tego często dochodzą koszty obsługi oraz paliwa. W przypadku kolektorów słonecznych wydatek ponoszony jest jednorazowo, późniejsze koszty eksploatacyjne są znikome. Instalując solary nie jesteśmy zależni od dostawcy prądu jak np. w przypadku pomp ciepła lub gazu.
Osoby dbające o ekologię mogą zwrócić uwagę na brak sutków ubocznych dla środowiska, gdyż kolektory słoneczne nie generują żadnych odpadów, dymu czy też hałasu. Nie musimy też ingerować w otoczenie, bo w ich przypadku robić odwiertów lub przekopywać terenu.
Koszty instalacji – kiedy się zwracają?
Koszt instalacji zestawu solarnego w dużej mierze zależą od strefy klimatycznej. Najwięcej dni słonecznych jest w centralnej, wschodniej i południowej części Polski. Do tego jeśli zwrócimy uwagę na wybraną technologię w jakiej wykonane są kolektory słoneczne, ilość osób w gospodarstwie domowych, sposobach zużycia wody czy nawet żywotności instalacji, możemy sprawdzić na jakie koszty jesteśmy narażeni. Niemniej zwykle zwracają się one już po ok. 5 latach. Ekonomiczny wynik inwestycji jest korzystniejszy, gdy solary nie pełnią jedynie funkcji wspomagania systemu grzania ciepłej wody użytkowej, a wykorzystywane są też do wspomagania systemu grzewczego budynku.
Efektywność działania solarów
Nawet duża liczba kolektorów słonecznych nie gwarantuje dostępności energii potrzebnej do ogrzewania pomieszczeń przez całą zimę, dlatego taki system może tylko wspomagać działanie innych urządzeń grzewczych. Najefektywniejszym czasem działania kolektorów jest wiosna i lato, a także częściowo jesień. W tym okresie najczęściej około 80-90% zapotrzebowania na ciepłą wodę jest spełniana przez działanie instalacji solarnej. Planując instalację musimy mieć na uwadze, że nie można dopuścić do sytuacji, w której płyn docierający do wężownicy będzie miał temperaturę niższą niż woda w zbiorniku, bo wtedy ochłodzi ją, zamiast ogrzać. Wtedy napęd pompy obiegowej wywołującej przepływ płynu solarnego pochłania więcej energii, niż dostarczają jej kolektory. Widać w tym przypadku zależność długości rurociągu i sposobu, w jaki jest zabezpieczony przed stratami ciepła, z energochłonnością napędu pompy. Ustalenie optymalnej różnicy temperatury jest dość trudne. Do uzyskania najekonomiczniejszego uzysku energii przydaje automatyczny system sterowania z dodatkowymi czujnika na wlocie i wylocie do wężownicy.
Biorąc wszystkie te czynniki pod uwagę dochodzimy do wniosku, że instalacje solarne mają przede wszystkim zalety. Aby móc je w pełni wykorzystać i ominąć po drodze różne problemy, należy jednak taką inwestycję starannie zaplanować.
