Czym jest i do czego służy zbiornik wyrównawczy?
Naczynie wyrównawcze to niezbędny element każdej odpowiednio wykonanej instalacji grzewczej. Jego funkcją jest ochrona układu przed wzrostem ciśnienia w instalacji ponad wartości dopuszczalne. Objętość urządzenia jest wykorzystywana do przejmowania nadmiaru wody, który powstaje na skutek podgrzewania jej w układzie. Mówiąc jeszcze prościej, naczynie wzbiorcze przyjmuje nadmiar wody wytworzonej wskutek podgrzania, przez co wyrównuje ciśnienie w całym obiegu. Wzrost temperatury powoduje wzrost objętości cieczy, co bez odpowiedniego zabezpieczenia doprowadziłoby do nadmiernego przyrostu ciśnienia w instalacji, a w konsekwencji uszkodzenia niektórych elementów układu grzewczego oraz destabilizacji pracy całego systemu c.o. Gdyby nie było zbiornika wyrównawczego, na skutek rozszerzania objętości wody w instalacji mogłoby dojść m.in. do pęknięcia rur, rozszczelnienia przyłączeń zaworów lub włączenia się zaworu bezpieczeństwa.
Jaki zbiornik wyrównawczy do centralnego ogrzewania wybrać?
Na rynku dostępne są różne rodzaje naczyń wyrównawczych. Na wybór konkretnego modelu wpływa wiele cech, m.in. konstrukcja, żywotność oraz izolacja termiczna. Z punktu widzenia inwestora najważniejsza jest jednak pojemność zbiornika. Ogólna zasada mówi, aby naczynie wzbiorcze, niezależnie od typu, miało pojemność nie mniejszą niż 10% objętości całej instalacji grzewczej. Szczegółowy sposób obliczenia pojemności zbiornika podaje Polska Norma. Przykładowo: w przypadku domu jednorodzinnego, w którym pracuje kocioł o małej mocy, można przyjąć orientacyjną pojemność urządzenia w granicach od 4% do 8% całej pojemności wodnej instalacji. Aby oszczędnie gospodarować ciepłem oraz zyskać pełną kontrolę nad instalacją potrzebne są urządzenia do automatycznej regulacji. Podczas wyboru zbiornika wyrównawczego do c.o. poza podstawową funkcjonalnością zazwyczaj zwraca się także uwagę na inne cechy użytkowe. Nie bez znaczenia są również walory estetyczne.
Naczynia wzbiorcze otwarte i zamknięte – zasada działania
Wybierając zbiorniczek wyrównawczy do pieca należy dostosować go do typu konkretnej instalacji. W układach c.o. zasilanych kotłem na paliwo stałe (węgiel, drewno), a także w układach z kominkiem z płaszczem wodnym, stosuje się naczynia wzbiorcze otwarte. Z kolei w instalacjach z kotłami gazowymi i olejowymi potrzebny jest zbiornik wyrównawczy c.o. zamknięty (przeponowy). Zabezpieczenie w postaci otwartego zbiorniczka wyrównawczego do centralnego ogrzewania montuje się w najwyższym punkcie obiegu wody. Pozwala to na swobodne gromadzenie nadmiaru cieczy i utrzymywanie stałego ciśnienia w instalacji. Otwarty zbiornik wyrównawczy do pieca jest bezpośrednio połączony z kotłem grzewczym za pomocą pionowej rury wznośnej. Ponieważ naczynie jest usytuowane w najwyższym punkcie obiegu, na jego ściankach może zbierać się para wodna, która jednak szybko ulega skropleniu i spływa do kanalizacji. Niewłaściwe umiejscowienie naczynia wzbiorczego może prowadzić do niekontrolowanego zapowietrzania się instalacji. W przypadku naczyń wyrównawczych przeponowych za zabezpieczenie układu wodociągowego przed nagłym wzrostem ciśnienia odpowiada napędzany automatycznie obieg wody.
Przeczytaj też:
Z czego składa się instalacja centralnego ogrzewania?
